Doğal kaynakların hızla tüketildiği ve geri dönüşü olmayan bir noktaya gitmekte olduğumuz reddedilemez bir gerçek. Bu gerçeğin önemli çözümlerinden biri ise sürdürebilirlik. Doğanın kirlenmesi, bilinçsizce tüketim gibi durumlar doğal kaynaklarımızı gelecek nesillere aktarma kaygısı yarattı. Tüm bunların sonucunda ise sürdürülebilirlik tüm dünyanın önem verdiği bir anlayış haline geldi.
Sürdürülebilirlik kavramı ilk kez, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından 1982 yılında kabul edilen Dünya Doğa Şartı belgesinde yer almıştır. Bu şarta göre; “insanların yararlandığı ekosistem, organizmalar, kara, deniz, ve atmosfer kaynaklarının optimum sürdürülebilirliğini başarabilecek biçimde yönetilmeleri gerektiği, ancak bunun ekosistemlerin ve türlerin bütünlüğünü tehlikeye atmayacak biçimde yapılması öngörülmektedir.”
İNŞAAT SEKTÖRÜNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KAVRAMI
İnşaat sektörü dünyadaki hemen hemen her ülkenin önemli ekonomik getirilerinden biridir. Türkiye’de ise 2023 yılında inşaat sektörü %8,1 büyüme gösterdi. Her geçen yıl hem ülke gelişiminde hem de ülke ekonomisinde büyük önem arz etmeye devam etmekte. Tabi ki bu artış arkasında birçok sorunla birlikte geliyor. Tabi ki bahsini ettiğimiz en temel sorun ise inşaat sektörünün kullandığı doğal kaynaklar ve çevresel sorunlardır. İnşaat sektöründe ve genel olarak evrensel şirketler bu sorunlara çözüm bulabilmek amacıyla ilk olarak “Yeşil” terimini kullanmaya başladı. Tabi ki bu terim sürdürebilirlik kavramını tam olarak karşılamıyor olsa da bir süreliğine doğru bir adım olarak sayıldı. Yeşil binalar, yeşil şirketler ve yeşil temasında yapılan gelişmeler ve örnekler ortaya çıktı.
Sürdürülebilir yapı konusunda yapılan araştırmalar sonucunda klasik tasarım ve yapımın baz aldığı ana konular maliyet, zaman ve kalite olurken sürdürülebilir tasarım ve yapım, bunların yanı sıra kaynak tükenmesinin ve çevre bozulmasının azaltılması, sağlıklı yapılaşan bir çevre oluşturulması konularını da hedefleri arasına dahil eder.
Charles J. Kibert Bu alanda tanınan en büyük bilim insanlarından biridir ve yaptığı çalışmalar çerçevesinde sürdürülebilir yapım ilkelerini altı ana başlıkta topladı. Sürdürülebilir yapım için kavramsal bir model oluşturdu.
- Kaynak tüketiminin azaltılması
- Kaynakların yeniden kullanımının artırılması
- Yenilenebilir/dönüştürülebilir kaynak kullanımının artırılması
- Doğal çevrenin korunması
- Sağlıklı bir çevre oluşturma
- Oluşturulan çevrede kalitenin sağlanması
SÜRDÜREBİLİR BİNA ÖRNEKLERİ
Lighthouse
İngiltere’de sürdürülebilir mimari harikası olarak nitelendirilen ekolojik ev Lighthouse, günlük su ihtiyacını, yağmur suyunun arıtılması ile elde ediyor. Evde kullanılan atık sular ise yeniden kullanıma hazır hale getirilebiliyor. Uzun süren çalışmalar sonucu ortaya çıkan doğa dostu ekolojik evde ısı kaybı %60 daha az yaşanıyor. Sürdürülebilir evin tüm enerji ihtiyacı ise güneş enerjisi ile sağlanıyor. Lighthouse’un öne çıkan diğer özellikleri ise; evde klima yerine rüzgâr kullanılıyor olması, evin çatısı ve arka duvarında bulunan güneş enerji panelleri ile kendi enerjisini üreterek sıcak suyun banyo-mutfak gibi yerlere veriliyor olması, duvarlarda yüksek miktarda ısı yalıtımının olması ve biyolojik kaynatma kazanına sahip olmasıdır
Ümraniye Meydan Alışveriş Merkezi
Foreign Office Architects’ın (FOA) üstlendiği Alışveriş Meydan’ının mimari açıdan en çarpıcı özelliklerinden birisi, çimlendirilmiş binaların çatısından, geniş bir meydana akıcı bir şekilde geçişin sağlanmasıdır. Ümraniye Meydan Alışveriş, modern yaşama ve ekolojik ortama uygun olarak tasarlanan, yeşilin ve toprak renginin hâkim olduğu, açık alanlarında nefes alınan, kapalı alanlarında ise, gün ışığından maksimum ölçüde faydalanılan yeni nesil bir alışveriş merkezi olarak dikkati çekiyor. Avrupa’nın en büyük jeotermal sistemlerinden birinin kurulduğu Meydan’ın en büyük özelliklerinden birisi de çevreci olmasıdır. Meydan, geleceğin enerji kaynakları arasında doğal bir kaynak olan jeotermal enerji sistemiyle ısıtılıp soğutuluyor. Emniyetli, temiz, çevreyle dost Meydan Alışveriş Merkezi’nde jeotermal sistem, yılda 1,3 milyon kilowatt saat primer enerji tasarruf ediyor. Bu enerji daha emniyetli, istenildiğinde kullanıma hazır ve çevre için zararlı herhangi bir atık ya da gaz üretmiyor. Meydan’ın toprak enerjisiyle ısıtıp soğutulması yılda yaklaşık 350 tonluk karbondioksitin doğaya verilmesini önlüyor.
